Glokom

Glokom Nedir?

Glokom nedir sorusunu kısaca “Göz Tansiyonu” olarak tanımlayabiliriz. Göz tansiyonu olarak bilinen Glokomda, göz içi basıncının  yükselmesiyle görme sinirleri zarar görür. Görme sinirlerinde oluşan harabiyete bağlı olarak kişinin görme alanı yavaş yavaş daralır. Geç tanı konulduğunda sinir harabiyeti geri döndürülemez, ancak sağlam kalan sinirler kurtarılabilinir. Kendini hastalığın en son aşamalarında fark ettiren sinsi bir hastalıktır. Bu sebeple erken teşhis çok önemlidir.

Glokomun Belirtileri Nelerdir?

• Sabahları belirginleşen baş ağrıları.
• Zaman zaman bulanık görme.
• Geceleri ışıkların etrafında ışıklı halkalar görülmesi.
• Televizyon izlerken göz etrafında ağrı.

 Glokom Sebepleri Nelerdir ve Kimlerde Görülür?

Göz içinde salgılanan ve gözün beslenmesi için gerekli olan göz içi sıvısının boşalamamasına bağlı olarak göz içinde basınç yükselir. Yükselen göz içi basıncı da göz siniri hücrelerine zarar verir. Göz içi basıncı normalden yüksek olan kişilerde glokom gelişme riski daha yüksektir; ancak göz içi basıncı yüksek olan herkeste glokom olabileceği anlamına gelmez.

• 40 yaşın üzerindeki kişilerde glokom riski artmaktadır.
• Ailesinde glokom olan kişilerde gelişme riski daha yüksektir.
• Şeker hastalığı ve hipotiroidizm  (guatr) olan hastalarda glokom gelişme riski daha fazladır.
• Ciddi göz yaralanmaları göz içi basıncı yükselmesine neden olabilir.
• Diğer risk faktörleri; retina dekolmanı, göz tümörleri ve kronik üveit veya iritis gibi göz iltihaplarıdır.
• Genellikle uzağı iyi görememe olarak bilinen miyopide glokom sıklığı yaklaşık iki misli artmıştır.
• Uzun süreli kortizon kullanımı (damla, ağızdan veya cilt pomadı vb. olarak) ikincil glokom gelişimine neden olabilir.

Bu özelliklere sahip kişilerde glokom hastalığının ortaya çıkma riski normalden daha yüksek olduğu için bu kişilerin görme sinirindeki hasarın erken tespiti amacıyla düzenli olarak göz muayenelerini yaptırmaları gerekmektedir.

Glokom teşhisi nasıl konulur?

Glokom, dikkatli bir göz muayenesiyle teşhis edilir. Muayene öncesi ve sırasında bazı kritik ölçümler yapılır. Bu ölçümlerin verileri doğrultusunda göz muayenesi yapılarak teşhis konur. Glokom teşhisi için yapılan ölçümler aşağıda sıralanmıştır:

1. Göz içi basınç (GİB) ölçümü: GİB farklı yöntemler kullanılarak ölçülebilir. Normal toplumda GİB, %98 22mmHg ve altındadır. İki göz arası basınç farkı çoğunlukla 4mmHg’nın altındadır. Tek başına GİB ölçümü kişinin, glokomu olduğunu veya olmadığını göstermez.
2. Kornea kalınlığı (Pakimetrik) ölçümü: Hekimin bazı hastalarda ilaca başlayıp başlamama kararına son derece yardımcıdır. Normal popülasyonda ortalama kornea kalınlığı 530 mikron civarındadır. Kornea kalınlığı fazla olan hastalarda göz tansiyonu ölçümü yalancı yükseklik olarak normal değerinin üzerinde çıkabilir veya kornea kalınlığı 500 mikrondan düşük olan hastalarda göz tansiyonu olduğundan düşük çıkabilir.
3. Bilgisayarlı görme alanı ölçümü: Glokom hastalığının tanı ve takibinde önemlidir.
4. Optik sinir başı ve lifi ölçümü (Scanning Laser Oftalmoskopi): Bu ölçümle, özellikle optik sinir başında glokoma bağlı çanaklaşma ve sinir liflerindeki incelmeye bağlı harabiyet rakamsal olarak saptamaktadır. Tanı kadar takipte de önem arz eder.

 Glokom Nasıl Tedavi Edilir?

Glokom Tedavisinde amaç hastanın görmesini ömür boyu korumaktır. Glokom tedavisi ilaç, lazer tedavisi ve cerrahi tedavi olmak üzere 3 çeşittir. Tedaviye genellikle ilaçla başlanır, harabiyetin devam etmesi halinde lazer veya cerrahi tedavi uygulanır.

Hangi tedavinin uygulanacağı hastanın durumuna göre değişir. Tedavi şeklinin seçiminde erken yada geç dönemde teşhis konması, hastanın yaşı, ilaçlarını düzgün kullanıp kullanmaması önemli faktörlerdir. Tedavi eski görmeyi geri getiremez sadece daha fazla görme kaybı olmasını engeller.

SLT Lazer (Selektif Lazer Trabeküloplasti) glokom da alternaitif bir tedavi seçeneğidir. İlaç kullanan hastalarda tedavi yeterli olmadığında destekleyici bir çözüm sunar. Sadece açık açılı glokomlara uygulanabilir. Doğru seçilen hastalarda çok etkin olan SLT, 3-4 dakikalık basit bir tedavi yöntemi olup hiçbir yan etkisi ve zararı yoktur. Göz tansiyonu’nu % 20 – 30 oranında düşürebilir. 6 ayda bir uygulanabilen tedavinin etkinliği 6 ay -2 yıl arasında devam eder.

Glokomda Görme Kaybı Nasıl Önlenir?

Glokom, herkeste olabilir ve hastalığa bağlı görme kaybını engellemenin tek yolu erken tanıdır. Görme alanında glokoma bağlı belirgin hasar olmadıkça hasta bu kayıpların farkına varamaz. Bu nedenle düzenli aralıklarla göz muayenelerinin ve tetkiklerin yıllık periyodlarla yapılması önemlidir. Özellikle 40 yaş üzerinde 100 kişiden 2 kişide glokom (göz tansiyonu) olma riski vardır ve yaşın artışıyla birlikte toplumda glokom görülme riski artar.